تیر 
تصویر مسنجر از تیر
|
|
عناصر کپلری مدار
|
|---|
| مبدا مبدأ (ستاره‌شناسی)[۱] |
| آنومالی متوسط |
۱۷۴٫۷۹۶° |
|---|
| زاویه انحراف |
۷٫۰۰۵°
۳٫۳۸° to Sun’s equator |
|---|
|
سایر مشخصات مداری
|
|---|
| اوج |
۶۹٬۸۱۶٬۹۰۰ km
۰٫۴۶۶ ۶۹۷ AU[۱] |
|---|
| حضیض |
۴۶٬۰۰۱٬۲۰۰[۱]km
۰٫۳۰۷ ۴۹۹ AU |
|---|
| تناوب مداری |
۸۷٫۹۶۹ ۱ d[۱]
(۰٫۲۴۰ ۸۴۶ a) |
|---|
| قمرها |
ندارد |
|---|
|
مشخصات فیزیکی
|
|---|
| پختگی قطبین |
< ۰٫۰۰۰۶[۳] |
|---|
| مساحت سطح |
۷٫۴۸×۱۰7 km²
۰٫۱۰۸زمین[۲] |
|---|
| حجم |
۶٫۰۸۳×۱۰10 km³
۰٫۰۵۴ زمین[۲] |
|---|
| جرم |
۳٫۳۰۲۲×۱۰23 kg
۰٫۰۵۵ زمین[۲] |
|---|
| متوسط چگالی |
۵٫۴۲۷ g/cm³[۲] |
|---|
| گرانش سطحی |
۳٫۷ m/s²
۰٫۳۸ g[۲] |
|---|
| سرعت فرار |
۴٫۲۵ km/s[۲] |
|---|
| سرعت چرخش در استوا |
۱۰٫۸۹۲ km/h |
|---|
| انحراف محوری |
۲٫۱۱′ ± ۰٫۱′[۴] |
|---|
| بعد قطب شمال |
۱۸ h 44 min 2 s
۲۸۱٫۰۱°[۵] |
|---|
| میل قطب شمال |
۶۱٫۴۵°[۵] |
|---|
| آلبدو |
۰٫۱۱۹ (bond)
۰٫۱۰۶ (geom.)[۵] |
|---|
دمای سطح
۰°N, ۰°W
۸۵°N, ۰°W |
| حداقل | متوسط | حداکثر |
|---|
| 100 K |
340 K |
700 K |
| ۸۰ K |
200 K |
380 K |
|
|---|
| قدر ظاهری |
up to −۱٫۹[۵] |
|---|
| قطر زاویه‌ای |
۴٫۵" – ۱۳"[۵] |
|---|
تیر یا عطارد کوچکترین و نزدکترین سیاره به خورشید در منظومه خورشیدی است. سطح رو به خورشید سیاره تیر به دلیل نزدیکی به خورشید بسیار داغ است. رویه پشت به خورشید تیر نیز بسیار سرد است.
سیاره تیر ماه ندارد. تیر، کوچکترین سیاره منظومه خورشیدی است و همان‌گونه که یک رخ از کره ماه همیشه رو به زمین است، یک رخ از تیر نیز به حالتی ابدی رو به خورشید و رخ دیگر آن پشت به خورشید است. با وجود اندازه کوچک، سیاره تیر از میدان مغناطیسی نیرومندی برخوردار است
تیر تندروترین سیارهٔ منظومه خورشیدی است که با سرعتی حدود ۴۸ کیلومتر بر ثانیه، هر ۸۸ روز یک بار خورشید را دور می‌زند. از این رو سیاره‌ای گریزپاست که دیدنش آسان نیست و به همین دلیل است که شاید، ایرانیان باستان آنرا «تیر» نامیده و در یونان «مرکوری» یا «پیک خدایان» لقبش داده بودند.
محتویات
[نهفتن]
- ۱ ویژگی‌ها
- ۲ اساطیر
- ۳ سیاره تیر و عصر فضا
- ۴ منابع
ویژگی‌ها[ویرایش]
سیاره تیر یا عطارد با فاصلهٔ ۵۷ میلیون و ۹۲۴ هزار کیلومتری از خورشید، نزدیکترین سیاره منظومه خورشیدی بهخورشید است و کم‌ترین مسافتی که با زمین پیدا می‌کند، به ۸۰ میلیون کیلومتر می‌رسد. به خاطر نزدیکی این سیاره به خورشید اگر در طرف رو به خورشید آن (بخشی که روز است) قرار بگیرید به راحتی در دمای ۴۶۵درجه سانتیگراد پخته خواهید شد و به علت حرکتی وضعی آرامش اگر در طرف شب آن قرار بگیرید آن قدر سرد خواهد شد که در دمای ۱۴۸- درجه سانتیگراد به راحتی مرگ را بر اثر یخ بستن تجربه می‌کنید. گردش وضعی این سیاره، حدود دو ماه طول می‌کشد و از این رو، گرم شدن آن در روز و سرد شدنش در شب دیرپاست.
حفره‌های کوچک ویا بزرگ بسیاری در سطح سیارهٔ تیر دیده می‌شود که حکایت از برخورد شهابسنگهای کوچک و بزرگ دارد البته قطر برخی از دهانه‌ها به ده‌ها کیلومتر می‌رسد. برخی از این دهانه‌ها محل خروج مواد مذاب است که امروزه با سنگهای مذاب پر شده‌اند و مانند کوه‌های آتشفشانی هستند. سطح تیر بیشتر خاکستری‌رنگ است و به خاطر نوع دهانه‌های آتشفشانی و آبگیرها خیلی شبیه کره ماه است. دانشمندان تصور می‌کردند که فعالیتهای آن مانند کره ماه‌است. اما اکنون می‌دانیم که سیاره عطارد با کره ماه بسیار متفاوت است. تیر کوه و آتشفشان‌های بزرگ و عمده‌ای ندارد و از نظر فعالیتهای زمین‌شناختی سیاره‌ای مرده به‌شمار می‌آید.
تیر از دسته سیاره‌های زمین‌سان است. تیر همچون ناهید و ماه، حالت‌های گوناگونی از هلال تا قرص کامل را به خود می‌گیرد. قرص کامل، چون در آن سوی خورشید است دیده نمی‌شود. اما اشکال هلال و نیمهٔ آن به هنگام جلوه‌های شرقی و غربی، مشاهده می‌گردند.
نیروی گرانش این سیاره کم و دارای جو ناچیزی است که ۹۸٪ آن از هلیم و بقیه از هیدروژن، اکسیژن و سدیمساخته شده‌است.بادهای خورشیدی به شدت به عطارد می‌دمند و این می‌رساند که تقریباً هیچ هوایی در آن وجود ندارد.
این سیاره نیز، مانند سیاره زهره بین زمین و خورشید قرار گرفته و به خاطر این ویژگی، حالاتی را که «گذر»، «جلوه‌های شرقی و غربی» و... نامیده می‌شوند، به وجود می‌آورد. عبور عطارد فقط یا در اردیبهشت ماه (ماه مه) و یا آبان ماه (ماه نوامبر) روی می‌دهد. و علت ندرت این عبورها (که در هر قرن تا ۱۳بار روی می‌دهند) به این علت است که زاویه میل مدار آن با مدار زمین (۷درجه) سبب می‌شود که سیاره معمولاً یا از شمال و یا از جنوب خورشید بگذرد. اندازه گیری‌های دقیق عبورهای عطارد نه فقط برای تعیین دقیق مدار عطارد بلکه برای محاسبه دوره تناوب حرکت وضعی زمین نیز به کار می‌آید.
عارضه‌های سطحی[ویرایش]
هم‌سنجی سیاره‌های منظومه خورشیدی با تعدادی از ستاره‌های مشهور:
الف: زمین (۴)
> ناهید (۳)
> مریخ (۲)
> تیر (۱)
ب: مشتری (۸)
> زحل (۷)
> اورانوس(۶)
> نپتون (۵)
> زمین (بدون شماره)
پ: شباهنگ (۱۱)
> خورشید (۱۰)
> ولف ۳۵۹ (۹)
> مشتری (بدون شماره)
ت: دبران (۱۴)
> نگهبان شمال (۱۳)
> رأس پیکر پسین (۱۲)
> شباهنگ (بدون شماره)
ث: ابط‌الجوزا (۱۷)
>قلب عقرب (۱۶)
> پای شکارچی (۱۵)
> دبران (بدون شماره)
ج: وی‌وای سگ بزرگ (۲۰)
>وی‌وی قیفاووس (۱۹)
> مو قیفاووس (۱۸)
> ابط‌الجوزا (بدون شماره)
دانشمندان هنوز نمی‌دانند که فعالیتهای آتشفشانی این سیاره سنگی، چقدر به طول انجامیده. سن دشت‌های گدازه‌ای‌اش را می‌توان به عصر «بمباران سهمگین متأخر»، یا حدود ۴ میلیارد سال پیش نسبت داد؛ که در جریانش اعضای منظومه خورشیدی، آماج برخورد شهابسنگهای غول‌آسا واقع می‌شدند. به محض کاهش آمار این برخوردها بود که گدازه در سرتاسر عطارد جریان یافت و با پر کردن گودال‌ها، عوارض نرم و مسطحی را به وجود آورد. فروزمین‌ها هم در همین گودال‌ها به وجود آمدند و در واقع تنها نقاطی به شمار می‌رفتند که بستر سنگی ِ سیاره در آن‌ها «منبسط» (و نه منقبض) می‌شد.[۶]
در دشت‌های آتشفشانی عطارد عوارض نامتعارفی وجود دارد که بیشتر شبیه «کلوچه«های کیهانی‌اند و هیچ‌گونه نمونه مشابهی در سایر نقاط منظومه‌مان ندارند. این «کلوچه‌ها» سازه‌های دوار و غول‌آسایی هستند که مرز گودال‌های مدفون را مشخص کرده‌اند و خودْ از چین‌خوردگی‌های درونی و عوارضی موسوم به «فروزمین» پر شده‌اند؛ یعنی باریکه‌هایی که در مرز دو گسل موازی، فرونشسته‌اند.[۷]
حدود یک میلیارد سال پیش، گدازه‌های آتشفشانی به سرعت بستر گودال‌های شهابسنگی پراکنده در سطح عطارد را پر کردند. حجم عظیمی از گدازه در مدت‌زمان نسبتاً کوتاهی نشست کرد و همین می‌توانسته عاملی برای ظهور این دره‌های نامتعارف باشد.[۸]
اساطیر[ویرایش]
«عطارد» در ادبیات فارسی و عربی،«دبیر فلک» نیز خوانده شده‌است. نام اروپایی این سیاره Mercury از واژه‌ای لاتین گرفته شده که در مقابل نام یونانی هرمس است. خدائی که پیغام برنده برای خدایان دیگر بوده و به همین دلیل هرمس در اغلب تصاویر با صندلهای بالدار کشیده م
|
امتیاز مطلب : 8
|
تعداد امتیازدهندگان : 3
|
مجموع امتیاز : 3
عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدید
